فلسفۀ انیمه؛ «شبح درون پوسته» و معنای «پسا انسان»

در بین تمام ژانرها در انواع آثار سینمایی، «انیمه‌ها» جزء پربارترین آثار در زمینۀ بیان مفاهیم فلسفی هستند. داستان‌های پیچیده، شخصیت‌های عمیق و موقعیت‌های بسیار خاص و عجیبی که در دنیای خلاقانۀ این فیلم‌ها با آن‌ها مواجه می‌شویم، این امکان را به انیمه می‌دهند که تبدیل به نوعی آزمایشگاه فکری برای ارائه و بررسی پرسش‌های فلسفی شود.

چهار حقیقت شریف دربارۀ «رنج»

حدود ۲۵۰۰ سال پیش بود که بودا چهار «حقیقت شریف» خود را ارائه کرد: اینکه ما در حالت دائمی نارضایتی زندگی می‌کنیم، این نارضایتی دلیلی دارد، این نارضایتی می‌تواند پایان یابد و راهی برای پایان دادن به آن وجود دارد.

یک سوال سخت فلسفی؛ «مکان» واقعا چیست؟

آیا «مکان» به عنوان چیزی مستقل از همۀ اشیاء جهان وجود دارد؟ آیا می‌توانیم دربارۀ چیزی به عنوان «خود مکان» صحبت کنیم که حتی بدون وجود هیچ یک از اشیاء مادی باز هم به وجود خود ادامه دهد؟ یا باید طور دیگری نگاه کنیم و مکان را صرفا نوعی «نسبت» و «رابطه» بین اشیاء ببینیم؟ در اینجا مطلب مختصری را دربارۀ این دوگانۀ دشوار فلسفی می‌خوانید.

اعمال شب و روز اول محرم ۱۴۰۳

یکشنبه هفدهم تیر مصادف با اولین روز ماه محرم سال ۱۴۴۶ است؛ این ماه را از آن جهت محرم نامیدند که در آن جنگ و غارت حرام بود. پس از شهادت امام حسین (ع) در محرم سال ۶۱ هجری قمری، این ماه برای شیعیان به ماه عزا تبدیل شده است.

سفر فکری غزالی در جادۀ «شَک» و «تردید»

همین الان که شما در حال خواندن این مقاله هستنید، طبیعتا فکر می‌کنید که «بیدار» هستید و در حال دیدن یک رویا در خواب نیستید. اما از کجا مطمئنید که خواندن این مقاله در واقع یک رویا نیست؟

تاریخچه لباس‌هایی که می‌پوشیم؛ از شلوار کارگو تا پیراهن هاوایی

مد از زمانی که ما شروع به پوشاندن بدنمان با لباس کردیم راهی طولانی طی کرده است. در اینجا می‌خواهیم تاریخچه لباس‌ها و ریشه شکل‌گیری برخی از لباس‌های روزمره‌مان را بررسی کنیم.

نگاه فلسفی به «رأی»؛ آیا رأی دادن یک وظیفه اخلاقی است؟

انتخابات یکی از مهم‌ترین ارکان هر حکومتی است که قرار است مبتنی بر خواست مردم اداره شود. با توجه به اهمیت این موضوع، فیلسوفان سیاسی از زوایای گوناگونی به مسئلۀ انتخابات پرداخته‌اند که بحث اخلاقی دربارۀ شرکت در انتخابات نیز از جملۀ آن‌هاست.

نگاهی به افکار و اعتقادات مرموزترین فیلسوف تاریخ

فیثاغورس ساموسی، فیلسوف و ریاضیدان یونانی باستان بود که به خاطر کمک‌هایش به پیشرفت ریاضیات و هندسه و تأثیرش بر فیلسوفانی مانند افلاطون و ارسطو شناخته شده است. اما او همچنین به دلیل عقایدی که در «انجمن برداری فیثاغورس» ترویج می‌کرد، یکی از مرموزترین چهره‌های تاریخ فلسفه است.

دستیابی به هدف بزرگ با سه قانون عملی شوپنهاور

شوپنهاور عاشق استعاره بود و توصیه او با مثال یک خانه ساز آغاز می‌شود: مرد «در ساخت خانه کار می‌کرد»، اما «ممکن است از طرح کلی آن کاملا بی‌اطلاع بوده باشد». شوپنهاور اشاره کرد که بدین خاطر خانه ساز به جای آن که بخشی از یک طرح بزرگ را ببیند در جزئیات روزانه کار خود گرفتار شده بود. در هر جنبه‌ای از هستی نیز چنین است. او می‌نویسد: «تنها زمانی شخصیت و ظرفیت‌های ما خود را در پرتو واقعی خود نشان می‌دهند که به زندگی خود به عنوان یک کل متصل نگاه کنیم». خانه ساز اگر بتواند کل خانه را در حالی که روی جزئیات کار می‌کند تصور کند می‌تواند رضایت بیش‌تری از کار خود داشته باشد و با انگیزه باقی بماند.

تصاویری از مردی که «غیرممکن» را نقاشی می‌کرد

جهان‌های توهم‌آمیز و هزارتوی موریس اشر که به درستی «استاد غیرممکن‌ها» لقب گرفته، هنرمندان، طراحان، و حتی ریاضی‌دانان را مجذوب خود کرده است. برخی از آثار او به ویژه به دلیل فضاهای غیرممکنی که خلق می‌کنند شهرت جهانی یافته‌اند؛ فضاهایی مثل یک پلکان بی‌نهایت که بالا و پایینش به هم متصل هستند.

تاملی درباره خواب؛ چرا فیلسوفان «خواب» را دوست ندارند؟

فیلسوفان دربارۀ «رویا» زیاد صحبت کرده‌اند اما اغلب از پرداختن به خود «خواب» به ویژه خواب‌های عمیق بی‌رویا سر باز زده‌اند. این شاید دلیل واضحی داشته باشد: کسانی که هدف فلسفه را پرورش حالت «بیداری مطلق» می‌دانند، احتمالاً خواب را نوعی دشمن تلقی می‌کنند.

«باشکوه» به چه معناست؟

آیا تا به حال در حین وقوع یک طوفان رعد و برق هیجان‌زده شده‌اید؟ آیا در برابر یک رشته‌کوه مرتفع و مه‌آلود، احساس شگفتی کرده‌اید؟ در این صورت، شما تجربه‌ای را داشته‌اید که فیلسوف ادموند برک (Edmund Burke) آن را تجربۀ امر «باشکوه» یا «والا» (The Sublime) می‌نامید.